>
×

Ostrzeżenie

JUser::_load: Nie można załadować danych użytkownika o ID: 247.
02-09-2021

Czym jest i jak działa Ramowa Dyrektywa Wodna?

Czym jest Ramowa Dyrektywa Wodna?

Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) jest dokumentem ustanawiającym ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz ochrony śródlądowych wód powierzchniowych, wód przejściowych, wód przybrzeżnych oraz wód podziemnych. Jej celem jest osiągnięcie do 2015 r., a w uzasadnionych przypadkach do 2021 lub 2027 r., dobrego stanu wód i ekosystemów od nich zależnych.

W jaki sposób ocenia się stan wód?

Główny cel ramowej dyrektywy wodnej to osiągnięcie dobrego stanu wód, czyli co najmniej dobrego stanu ekologicznego i dobrego stanu chemicznego. Stan ekologiczny określany jest na podstawie oceny wielu parametrów zebranych w trzy zasadnicze grupy: biologicznych, hydromorfologicznych oraz fizykochemicznych. Poszczególne elementy jakości mogą być z kolei oceniane na podstawie kilku parametrów szczegółowych. Dobry stan chemiczny oznacza, że ilość (a w zasadzie stężenie) substancji zanieczyszczających wymienionych w danych aktach prawnych jest poniżej ich środowiskowych norm jakości. Zgodnie z zasadą najgorszy decyduje, wystarczy by jeden z tych stanów był poniżej dobrego, aby stan wód nie był oceniony jako dobry.

Jak do Ramowej Dyrektywy Wodnej mają się plany gospodarowania wodami?

Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobligowane są przez Ramową Dyrektywę Wodną do opracowania planów gospodarowania wodami (PGW) dla każdego obszaru dorzecza wyznaczonego w danym kraju. Co 6 lat dokumenty te są poddawane przeglądowi i aktualizacji. Stanowią one podstawę do podejmowania decyzji mających wpływ na stan zasobów wodnych i na zasady gospodarowania nimi w przyszłości.

Ustalenia planów gospodarowania wodami uwzględnia się w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju województwa oraz w planach zagospodarowania przestrzennego województwa. Plany mają wpływ nie tylko na kształtowanie gospodarki wodnej, ale także na inne sektory, w tym m.in. na: przemysł, gospodarkę komunalną, rolnictwo, leśnictwo, transport, rybołówstwo czy turystykę. 

PGW opracowywane są na podstawie szeregu dokumentów planistycznych wskazanych w RDW i ustawie Prawo wodne, które również są poddawane przeglądowi i cyklicznej (6-cio letniej) aktualizacji. W Polsce, plany gospodarowania wodami po raz pierwszy zostały opracowane, zgodnie z wymogami RDW w 2009 r. i przyjęte uchwałą Rady Ministrów 22 lutego 2011 r.

Dlaczego Ramowa Dyrektywa Wodna jest tak ważna?

Woda jest fundamentem życia, a także ważnym zasobem, który przyczynia się do stabilnego rozwoju gospodarczego i społecznego ludzkości. Stanowi również niezbędny element naturalnych ekosystemów i regulacji klimatu. Przyjęta w 2000 r. Ramowa Dyrektywa Wodna to pionierskie podejście do ochrony wody uwzględniające naturalne formacje geograficzne, jakimi są dorzecza. RDW ma wpływać na zaspokajanie zapotrzebowania na wodę ludności, rolnictwa i przemysłu oraz promować zrównoważone korzystanie z wód. Ma także za zadanie ochronę wód i ekosystemów znajdujących się w dobrym stanie ekologicznym oraz poprawę jakości wód i ekosystemów zdegradowanych działalnością człowieka. Poprzez postawione cele jej zadaniem jest również zmniejszenie zanieczyszczenia wód podziemnych oraz zmniejszenie skutków powodzi i suszy.

„Osiągnięcie celów niniejszej dyrektywy jest uzależnione od ścisłej współpracy i spójnych działań na poziomie wspólnotowym, Państw Członkowskich oraz lokalnym, jak również od informacji, konsultacji i zaangażowania ogółu społeczeństwa, w tym użytkowników”.

Co jest nie tak z PGW w kontekście RDW?

Plany gospodarowania wodami stanowią syntezę prac służących osiągnięciu celów Dyrektywy, planowanych do przeprowadzenia na obszarze dorzecza w cyklu planistycznym RDW. Istotny problem dla faktycznej ochrony wód w ramach RDW stanowią derogacje, czyli uchylenie części (lub całości) normy prawnej (w tym przypadku celu ochrony dla wód), z zastąpieniem lub bez zastąpienia jej nową. W uproszczeniu, niektóre cele określone w RDW nie mają zastosowania w tych częściach wód, w których przyznano derogacje. Dyrektywa przewiduje następujące przypadki: 

  • derogacje czasowe (przesunięcie terminu osiągnięcia dobrego stanu wód) (art. 4.4 RDW), 
  • ustalenie celów mniej rygorystycznych (art. 4.5 RDW), 
  • czasowe pogorszenie stanu wód (np. poprzez powodzie i susze) (art. 4.6 RDW). 

Najbardziej kontrowersyjnym zapisem jest jednak uchylenie prawa poprzez nieosiągnięcie celów środowiskowych ze względu na realizację nowych inwestycji w wyniku nowych zmian w charakterystyce fizycznej części wód powierzchniowych lub zmian poziomu wód podziemnych lub niezapobieżenie pogorszeniu się stanu części wód powierzchniowych w wyniku nowych form zrównoważonej działalności gospodarczej człowieka (art. 4.7 RDW). Ten zapis, interpretowany przez niektóre kraje - w tym Polskę - bardzo swobodnie, pozwala na otwieranie i prowadzenie działalności np. przez nowe kopalnie i elektrownie, które w znacznym stopniu wpłyną negatywnie na stan wody w Polsce.

Kalendarz prac nad IIaPGW

Obecnie w Europie trwają prace nad drugą aktualizacją Planów gospodarowania wodami w obszarach dorzeczy (IIaPGW). W Polsce niedługo dobiegną końca półroczne konsultacje projektów IIaPGW, a w najbliższych dniach czekają nas jeszcze dwa spotkania konsultacyjne, w Poznaniu i Zielonej Górze - zachęcamy do uczestnictwa

https://apgw.gov.pl/pl/konsultacje-spotkania-konsultacyjne

Nie został jeszcze ogłoszony termin konsultacji społecznych w ramach Strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SOOŚ), która jest prowadzona zgodnie Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z informacjami na stronie aPGW, SOOŚ ma potrwać do września 2021 r.

Terminarz:

07.09.2021 - spotkanie konsultacyjne w Poznaniu (rejestracja do piątku 03.09.2021!)

09.09.2021 - spotkanie konsultacyjne w Zielonej Górze (rejestracja do 07.09.2021)

22.09.2021 - zakończenie konsultacji IIaPGW dla Międzynarodowego Obszaru Dorzecza Odry

14.10.2021 - zakończenie konsultacji IIaPGW w obszarach dorzeczy w Polsce

koniec 2021 - zakończenie prac nad IIaPGW

początek 2022 - przekazanie raportu z prac do Komisji Europejskiej, wejście IIaPGW w życie

Początek strony slot gacor WordPress CMS Checker